8 Sınıf Paragrafta Anlam Testi Çöz 1. Kategori 8. Sınıf Türkçe Testleri. Tarih 22 Şubat 2021. SınıfParagrafta Anlam Konu Anlatımı (Word) güncel müfredata ait testler arasından derlenmiştir. 8. Sınıf Paragrafta Anlam Konu Anlatımı (Word) dosyayı indir butonu üzerinden hemen indirebilirsiniz. Konuyla ilgili daha fazla konu TRTEBA TV - 8.Sınıf - Paragrafta Anlam - 1Bu dersimizde, paragrafta anlam konusunu işleyeceğiz.Eğer aşağıdaki video açılmazsa BURAYI TIKLAYARAK videoyu izleyebilirsiniz Türkçe ; Sosyal Bilgiler Ders Notları ; Eğitim Bilimleri ; Tarih Notları 6sınıf sözcükte yapı konu anlatımı slayt Paragrafın yapısı konusunu paragrafın bölümleri, paragraf oluşturma, paragraf tamamlama, paragrafı ikiye bölme, paragrafın akışını bozan cümle, cümlelerin yerini değiştirme olmak üzere altı ana başlıkta inceleyebiliriz: Paragrafın Yapı Yönü Kavram Haritası 1. 4 Sınıf Online Testler. Ders: Türkçe. Konu: TÜRKÇE PARAGRAFTA ANLAM – 2. Soru Sayısı: 10. İlkokul online deneme sınavları ve online konu testleri. cash. 6. Sınıf Paragrafta Anlam konusuyla ilgili sunumuz, aşağıdaki alt başlıklardan oluşmaktadır1. Paragrafta Anahtar Kelime2. Paragrafta Konu3. Paragrafta Başlık4. Paragrafta Ana Düşünce5. Paragrafta Ana Duygu6. Paragrafta Duyulardan Yararlanma7. Paragrafta Soru-Cevap8. Paragrafta Yapı9. Paragrafta Hikaye Unsurları10. Paragrafta Dil ve Anlatım11. Paragrafta AnlatıcıSunularımız, aşağıdaki içeriklerle zenginleştirilmiştirKonu Anlatımlarıİnteraktif Etkinliklerİnteraktif TestlerModel Eğitim Yayınları SorularıMEB SorularıKonuyla İlgili Bağlamdan yararlanarak bilmediği kelime ve kelime gruplarının anlamını tahmin tüm akıllı tahtalarda, tüm cihazlarda ve tüm işletim sistemlerinde sağ alt köşesinde yer alan butonu ile içeriği tam ekran cihazlarda sunuyu geniş ekran kullanmak için ''otomatik döndürme'' ayarını birlikte Epicpen, Fatih Kalem gibi kalem programlarını programını indirmek için tıklayın >WINDOWSMAC OSBu sunu öğretmen ve öğrencilerin ücretsiz kullanımı için ©️ - Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik, Kullanım ve Telif Hakları bildiriminde belirtilen kurallar çerçevesinde hizmet Bilal KIŞDizgi Kadriye YAŞAR 1. Paragrafta Başlık Paragrafta anlatılanları en iyi özetleyen sözcük ya da sözcük grubudur. Şiir için de aynı durum söz konusudur. Paragrafta başlığın temel özellikleri şunlardır Paragrafın tamamını kapsar. Paragrafın konusu ve ana fikri ile bağlantılıdır. İlgi çekici ve düşündürücüdür. Paragrafta başlıkla ilgili başlıca soru kalıpları da şu şekildedir Bu şiirin başlığı aşağıdakilerden hangisi olabilir? Bu metne en uygun başlık aşağıdakilerden hangisidir? 2. Paragrafta Konu Yazarın üzerinde durduğu olay, durum ya da düşünce paragrafın konusunu oluşturur. Şiir için de aynı durum söz konusudur. Paragrafta konunun temel özellikleri şunlardır Paragrafın tamamını kapsar. Paragrafta üzerinde durulan olay, durum ya da kavramdır. “Anlatılan nedir?”, “Neden söz ediliyor?” soruları metnin konusunu verir. Paragrafta konuyla ilgili başlıca soru kalıpları da şu şekildedir Yazar paragrafta neyden bahsediyor? Yazar bu metinde ne anlatıyor? Yazar bu metinden neden yakınıyor? Bu metnin konusu aşağıdakilerden hangisidir? Bu parçada aşağıdakilerden hangisinden söz edilmektedir? 3. Paragrafta Ana Fikir Ana Düşünce Okuyucuya verilmek istenen mesajdır. Şiir için de aynı durum söz konusudur. Paragrafta ana fikrin temel özellikleri şunlardır Verilmek istenen mesajı kapsar. Metinden çıkarılması gereken derstir. “Bu metin hangi amaçla yazılmıştır?”, “Okuyucuya verilmek istenen mesaj nedir?” soruları metnin ana fikrini verir. Paragrafta ana fikirle ilgili başlıca soru kalıpları da şu şekildedir Metnin/şiirin ana fikri ana düşünce, ana duygu, tema aşağıdakilerden hangisidir? Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? Şiirin ana duygusu teması aşağıdakilerden hangisidir? Bu parçada hangi özellik vurgulanmıştır? 4. Paragrafta Soru – Cevap Parçanın hangi soruya cevap olarak verilmiş olabileceği sorulur. Paragrafta soru – cevap özellikleri şunlardır Soru ile parça arasında bir bütünlük olmalıdır. İlk cümle genellikle fikir verebilir ancak metnin bütününe mutlaka bakılmalıdır. Paragrafta soru – cevap ile ilgili başlıca soru kalıpları da şu şekildedir Bu parçada, aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı yoktur? Bu parça, aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı olabilir? Aşağıdakilerden hangisi bu soruya cevap olarak söylenmiştir? 5. Paragrafta Hikâye Unsurları Olay yazılarında aşağıdaki unsurlar çok önemlidir Olay Yaşanmış ya da yaşanabilecek durumlardır. Şahıs Kadrosu Olayları yaşayan ve olaylardan etkilenen kahramanlardır. Yer Mekân Olayın yaşandığı çevre veya mekândır. Zaman Olayın yaşandığı dönem, an mevsim ya da gündür. 6. Hikâyenin Bölümleri Serim Hikâyenin giriş bölümüdür. Bu bölümde olaylar ve kişiler kısaca tanıtılır. Düğüm Hikâyenin gelişme bölümüdür. Bu bölümde ayrıntıya girilir. Okuyucunun merakı en üst seviyede tutulur. Olaylar tam bir düğüme dönüşür ve okuyucu heyecanla düğümün çözülmesini bekler. Çözüm Hikâyenin sonuç bölümüdür. Gelişme bölümündeki olaylar bu bölümde çözülür. Hikâyede olaylar iki tür anlatıcı tarafından anlatılır 1. Birinci Kişi Ağzıyla Anlatım Yazar kendi başından geçen ya da içinde bulunduğu bir olayı anlatır. Ben ve biz ifadeleri ile bu ifadelere uygun ekler kullanılır. 2. Üçüncü Kişi Ağzıyla Anlatım Yazar, duyduğu ya da gördüğü şeyleri anlatır. O ve onlar ifadeleri ile bu ifadeler uygun ekler kullanılır. KONUYLA İLGİLİ DAHA FAZLA İÇERİK PARAGRAF Paragraf, bir düşünceyi tam olarak anlatabilmek için bir araya getirilen cümleler topluluğudur. Paragrafın bütün cümleleri aynı konuyu işler ve aynı düşünceyi açıklar ya da destekler. Tek bir düşünce etrafında oluştuğundan kendi içinde bir bütünlük gösterir; kendinden önceki ya da sonraki paragraflara bir bağlılık göstermez. PARAGRAFIN KONUSU Paragrafta hakkında söz söylenen düşünce, olay ya da durumlar konuyu verir. Konuyu bulmak için “Parçada neden söz ediliyor?” diye sorabiliriz. Yani üzerinde durulan neyse konu da odur. Bununla ilgili sorular değişik soru kökleriyle karşımıza çıkar. “Aydın karşılaştığı her meseleyi yeniden irdeleyen insandır. Fikirler, üzerinde düşünülmeyince basmakalıp hâle gelir; bir nevi batıl inanç şekline girer. Aydın, başkalarından önce kendine karşı hür olan insandır. Onun için hakikat, en üstün kıymettir.” Parça neyi anlatıyor? sorusunu bu parçaya yönelttiğimizde alacağımız cevap “Aydın”ı anlatıyor olacaktır. Peki “Aydın”ın neyini anlatıyor? dediğimizde “Özelliklerini…” cevabını veriyoruz. Öyleyse bu parçanın konusu “aydının özellikleri”dir. Bazen konu soruları şiir şeklinde de karşımıza çıkabilir. Tema Şiire hâkim olan duygu veya şiirde bahsedilen konuya tema denir. “Burda güneş Orda yağmur Güneşte de güzel dünya Yağmurda da Şükürler olsun tanrım Şükürler olsun sana Verdiğin hayat pırıl pırıl” Şimdi bu şiirin temasını bulalım. Şair güneşi ve yağmuru anlattıktan sonra ikisinin de güzel olduğunu söylüyor. Sonra bunların güzelliğini genelleyerek yaşamın pırıl pırıl, yani güzel olduğuna değiniyor. Memnun olduğu bu güzel yaşamı bahşettiğinden dolayı da Allah’a şükrediyor. Şair yaşamı güzel bulduğuna ve şiirde bunu anlattığına göre şiirin teması “yaşama sevinci” dir diyebiliriz. PARAGRAFIN ANA DÜŞÜNCESİ Ana düşünce, parçada yazarın okuyucuya vermek istediği mesajdır. Buna yazarın paragrafı yazma amacı da diyebiliriz. Her paragrafın belli bir ana düşüncesi vardır. Bu düşünce bazen paragrafın herhangi bir yerinde bir cümle hâlinde verilir. Diğer cümleler bu düşünceyi açıklar ya da destekler. Bazen ise belli bir cümleyle verilmez, paragrafın bütününe sindirilir. Paragrafın ana düşüncesini bulabilmek için kendimize “Yazar bu parçayı hangi amaçla yazdı?”, “Bize ne demek istedi?” gibi soruları sorabiliriz. “Oyun, çocukların ruhi eğitiminde önemli bir yer tutar ve gelişmelerini sağlar. Oyundan ve oyuncaklardan mahrum bazı çocukların, gelecekte asık yüzlü, somurtkan ve çekilmez kişiler oldukları görülmüştür. Oyunlar, aşırı olmadığı sürece, çocuklar için vazgeçilmez eğlence kaynaklarıdır.” Bu parçanın bütününde işlenen düşünce “Oyun ve oyuncağın, çocuğun ruhsal gelişimi için gerekli olduğu” fikridir. Yazar bu ana düşünceyi zaten ilk cümlede “Oyun, çocukların ruhi eğitiminde önemli bir yer tutar. Ve gelişmelerini sağlar.” Sözleriyle vermiştir. Daha sonraki cümlelerde ise bu düşüncesini açıklayıcı ve destekleyici yargıları vermiştir. Bazen ana düşünce şiirle de sorulabilir. “İnsan vardır fark edilmez süsünden, Kimi farksızdır koyun sürüsünden. Her gördüğün şekle aman kapılma. İnsan belli olmaz görüntüsünden.” Bu parçada insan ve hayvan karşılaştırılmış. İyi bir hayvanın dıştan bakılarak anlaşılabileceği, insanın tanınmasının ise zor olduğu dile getirilmiştir. Anlatılan “İnsanın ne düşündüğü, ne yapmak istediği, kısaca içyüzü belli değildir.” sözleri ile özetleyebiliriz. PARAGRAFIN YARDIMCI DÜŞÜNCELERİ Her paragraf tek bir konu üzerinde durur ve bir ana düşünceyi işler. Paragrafta bunun dışında, ana düşüncenin daha iyi açıklanmasını sağlayan, onu daha belirgin hâle getiren, işlediği konunun sınırlarını çizen düşünceler de vardır. Bu düşüncelere de paragrafın yardımcı düşünceleri denir. Bir paragrafta ana düşünce bir tane iken yardımcı düşünce sayısı birden fazla olabilir. Yardımcı düşünceyle ilgili sorular çoğu zaman olumsuz biçimdedir. Bir parça üzerinde yardımcı düşünceleri inceleyelim. “İyi yazmak ya da güzel konuşmak, kültürlü her insanın edinmek istediği erdemlerin başında gelir. Bu erdemlere sahip olmanın yolu, okumak ve okuduğunu anlamaktan geçer. Okuma, kültürün temeli olduğu kadar bilginin de başlıca kaynağıdır.” Şimdi bu parçadan bazı yardımcı düşünceler belirleyelim. Parçanın son cümlesindeki “Okuma, kültürün temeli olduğu kadar bilginin de başlıca kaynağıdır.” cümlesinden “Okumakla bilgi hazinemizin genişlediğinden” ifadesi; Parçadaki “…güzel konuşmak…. Bu erdemlere sahip olmanın yolu, okumak ve okuduğunu anlamaktan geçer.” sözlerinden “İfade güzelliğinin okumakla elde edileceğinden” ifadesi; Parçadaki “Okuma, kültürün temeli olduğu kadar bilginin de başlıca kaynağıdır.” cümlesinden “Okumanın, bilgi kaynaklarının en önemlisi olduğundan” ifadesi çıkarılabilir. Ancak böyle bir parçadan “Bilgili insanların toplumda saygı gördüğünden” yargısı çıkarılamaz. Çünkü parçada bundan hiç bahsedilmemiştir. PARAGRAFIN YAPISI Paragrafın; bir makalenin, denemenin ya da başka bir yazının küçültülmüş biçimidir. Nasıl bu tür yazıların giriş, gelişme ve sonuç bölümleri varsa, bir paragrafın da bu tür bölümleri vardır. İşte paragrafın yapısıyla ilgili sorular böyle bir bölümlemeyi ortaya çıkarmak için sorulur. Giriş bölümü Genelde tek cümleden oluşan giriş bölümünde parçada anlatılacak konu verilir. “Sanatçı, toplumun sorunlarına duyarlı olmalıdır.” cümlesi giriş cümlesi olabilir. Giriş bölümü cümlesinde, sanki giriş cümlesinden önce bir cümle varmış anlamını verebilecek olan “bu yüzden, bundan dolayı, kaldı ki, yine de, ama, fakat, oysa, çünkü, bunun için, ise…” gibi bağlayıcı ifadeler yer almaz. Örneğin; “Demek ki bizden gizlediği bazı şeyler var.” “Ağaç sevgisi de bizim önemli değerlerimizden biridir.” “Çünkü kitabın kıymetini okuyan bilir.” “Şimdi de ağaç üzerine bir şeyler söyleyelim.” Yukarıdaki cümlelerden hiçbiri, bir parçanın giriş, yani ilk cümlesi olamaz. Çünkü bu cümlelerin hepsinde kendilerinden önce başka cümlelerin de olduğunun işaretlerini veren bağlayıcı ifadeler bulunmaktadır. Bu ifadelerin altı çizilmiştir. Gelişme bölümü Giriş bölümünde verilen konunun her yönüyle ortaya konduğu bölümdür. Düşüncenin açılması için anlatım yollarından yararlanılır. Sonuç bölümü Gelişme bölümünde anlatılan olay, düşünce ya da duyguların bir sonuca bağlandığı bölümdür. Paragraf tamamlama soruları bu bölümle ilgilidir. Şimdi paragraf tamamlamaya değinelim. PARAGRAF TAMAMLAMA Parçanın son cümlesi bir bitiş bildirir. Ya anlatılanlardan bir sonuç çıkarılır ya da bir olayın bitişini gösterir. Bu soruların çözümünde cümlelerin anlamca bağlılığı yanında yapısal olarak bağlanmalarına da dikkat edilmelidir. “Kalemi elime aldığım zaman bir şey yazmadan kalıyorum diyorsanız, bilgi tokluğu ve duygu zenginliğine sahip olmak için bol bol okuyunuz. Küçük yaşlardan itibaren kitaplarla dost olunuz. Kitapların o geniş dünyasına kulaç açtığınız zaman kendinizi daha mutlu ve güvenli hissedeceksiniz. Okudukça yazmaya karşı ihtiyacınız artacak ve …” Bu parçada yazmak ile okumak arasında bir ilişki kurulduğunu görüyoruz. Bunu, parçanın giriş cümlesindeki “Kalemi elime aldığım zaman bir şey yazmadan kalkıyorum diyorsanız,…” varsayımına karşılık olarak, yine parçadaki “…bol bol okuyunuz.” ifadesinden anlıyoruz. Yani parçada, yazmak isteyene okumak tavsiye ediliyor. Parça “Okudukça yazmaya karşı ihtiyacınız artacak ve …” şeklinde devam ettiğine göre parçayı tamamlayacak ifade “yazmak” ile ilgili bir ifade olmalıdır. Öyleyse bu paragrafı “elinizi kaleme uzatacaksınız.” şeklinde bir ifadeyle tamamlayabiliriz. PARAGRAF OLUŞTURMA Bir paragraf oluşturabilecek cümleler dağınık olarak verilir ve öğrencinin bunlardan bir paragraf oluşturması istenebilir. Bu tip sorularda cümlelerin anlamca ve yapıca birbirine bağlanabilmesi aranmalıdır. Burada dikkat edilecek noktalar şunlardır Öncelikle cümlelerin hepsi okunarak bu cümlelerin ne anlattığı belirlenmeye çalışılmalıdır. Eğer bir olay anlatılıyorsa olayın gerçekleşme sırası belirlenmelidir. Zaman akışı Eğer bir fikir işleniyorsa bu düşüncenin mantık sırası belirlenmelidir. Aşağıdaki karışık cümlelerle bir paragraf oluşturalım. I. Çanakkale sırtlarını bombardıman ettiler. II. Bir topçu bölüğünde yalnız Seyit ve Ali adlı iki topçu eri kaldı. III. Oradan geçip İstanbul’u almaya çalışıyorlardı. IV. 1915 yılında düşman gemileri Çanakkale Boğazı’na gelmişlerdir. V. Oradaki askerlerimizin çoğu şehit düştü. Bu cümlelerin hepsini okuduğumuzda Çanakkale Savaşı ile ilgili bir olayın hikâye edildiğini görmekteyiz. Yapacağımız iş olayın gerçekleşme sürecini belirlemek. “Önce boğaza gemilerin gelmesi anlatılmalı. IV Gemilerin geliş amacı verilmeli. III Sonra bombalama anlatılmalı.I Bombalamadan sonra anlatılması gereken olay askerlerimizin şehit düşmesi olacaktır. V Yalnız şehit düşmeyen iki topçumuz vardır. I ” Olay mantıken böyle sıralanmalı. Çünkü eylemlerden birinin gerçekleşmesi diğerine bağlı. Bu parçadan bir paragraf oluşturulduğunda sıralama “IV – III – I – V – I” şeklinde olmalıdır. DÜŞÜNCENİN AKIŞINI BOZAN CÜMLE Paragrafı oluşturan cümlelerin hepsi aynı düşünce etrafında örgülenir, aynı konuyu anlatır. Bazen parçalarda bir konu anlatılırken farklı bir düşünce veya konunun farklı bir yönü bir cümle hâlinde araya girer. Düşüncenin akışını bozan cümlelerin sorulduğu sorularda bizden istenen işte bu farklı cümleyi bulmaktır. Bu soruların çözümünde yapılacak iş; her bir cümlenin ne anlattığını, bir iki kelimeyle tespit etmektir. Sonra bu tespitlerimizi karşılaştırmaktır. Görülecektir ki bir cümle haricinde hepsi aynı konudan veya konunun aynı yönünden bahsediyor. Farklı şeylerden bahseden cümle düşüncenin akışını bozan cümledir. “1 Ne güzel de süzülüyor martılar gökyüzünde. 2 Hep onlar gibi özgür olmak istemişimdir. 3 Her şey gözlerinde küçücük …. 4 Altlarında mavi deniz, üstlerinde masmavi gökyüzü…” Bize yukarıdaki parçadan hareketle “Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır?” şeklinde bir soru sorumuş olsunlar. Yapacağımız ilk iş cümlelerde ne anlatıldığını birer kelimeyle belirlemektir. Parçadaki 1., 3. ve 4. cümlelerde “martıların uçuşundan” bahsedilirken 2. cümlede yazarın “martılara öykünmesinden” bahsedilmektedir. Öyleyse farklı olan, yani düşüncenin akışını bozan cümle 2’dekidir. PARAGRAFIN BÖLÜNMESİ Düşüncenin akışıyla ilgili bir diğer soru tipi de, parçanın iki paragrafa bölünebilmesiyle ilgilidir. Bu tip parçalarda, parçanın bir bölümünde bir düşünce, ikinci bölümünde başka bir düşünce işlenir. Yazar konuyu işlerken her bir paragrafta konunun farklı bir yönünü işler. Anlattığı bir şeyden farklı bir şeye geçiş yaptığında yeni bir paragrafa da geçmesi gerekir. Sınavlarda iki ayrı düşüncenin işlendiği bölümler bir paragraf olarak verilir ve bizden bu paragrafı bölmemiz istenir. Bu tip sorularda yapılacak iş her bir cümlede anlatılanı bir iki kelimeyle belirlemektir. Daha sonra belirlenen bu ifadeler karşılaştırılmalıdır. Görülecektir ki bir kısım cümlelerde bir konudan bahsedilirken diğer cümlelerde ise başka bir konudan bahsediliyor. Yapılacak en son iş; yeni, farklı konuya geçilen ilk cümleyi veya konuyla ilgili bakış açısının değiştiği ilk cümleyi tespit etmektir. “I Kitap okumak için yaz, daha uygun mevsimdir. II Havalar ısınmaya başlayınca, doğanın her köşesi bir okuma yeri olur. III İstediğiniz yeri seçebilirsiniz. IV Parkta, deniz kıyısında, bir ağaç altında gönlünüzce okuyabilirsiniz. V Okuma biçimi ve yöntemi kişiden kişiye değişir. VI Kimileri beş on kitabı birden okumayı sever. VII Kimileri de bir kitabı bitirmeden ötekine başlamaz.” Bize bu parçayla ilgili “Bu parça açıklanan düşünceler bakımından ikiye bölünürse ikinci parça hangi cümleyle başlar?” şeklinde bir soru yöneltilmiş olsun. Parçadaki cümleleri tek tek incelediğimizde I., II., III. ve IV. cümlelerde “kitap okumanın zaman ve zemininden” bahsedilirken V,VI ve VII. cümlelerde “kitap okuma biçiminden” bahsediliyor. Demek ki bu parçada iki düşünce işlenmiş ve ikinci düşünceye geçilen cümle, yani bölündüğünde ikinci paragrafın ilk cümlesi olacak olan cümle V. cümledir. ANLATIM TEKNİKLERİ Paragrafın dört temel anlatım tekniği vardır. Bunları sırası ile görelim. Açıklayıcı Anlatım Bilgi vermek amacı ile oluşturulan yazılarda kullanılan anlatım tekniğidir. Bu tür yazılarda amaç okuyucuyu bilgilendirmek, ona bir şeyler öğretmek olduğundan sade ve anlaşılır bir dil kullanılır. “Yakup Kadri Karaosmanoğlu edebiyatımızın önde gelen sanatçılarından biridir. Roman, hikâye, anı gibi değişik alanlarda eserler vermiş olan sanatçı daha çok romanları ile tanınmaktadır. Romanlarında önceleri kişisel konuları işleyen sanatçı daha sonra toplumsal konulara yönelmiştir. “Kiralık Konak”ta nesiller arası duygu ve düşünce farklılıklarını işleyen sanatçı, “Yaban” romanında Kurtuluş Savaşı yıllarında köy yaşamını, köylü – aydın çatışmasını işlemiştir.” Yukarıdaki örnekte görüldüğü gibi parçada “Yakup Kadri” okuyucuya tanıtılmış, sanatçının eserleri ile ilgili bilgiler verilmiştir. İşte öğreticiliği esas alan bu tür anlatıma açıklayıcı anlatım denir. Tartışmacı Anlatım Tartışma, kişinin kendisinden farklı düşünen kişi ya da kişileri kendi düşüncesine inandırma çabasıdır. Farklı düşünceler, farlı kişiler olacak ki kişi, karşısındakine kendi düşüncesini anlatma, onu kendi görüşüne inandırma çabası içinde olsun. Demek ki tartışmacı anlatımda farklı konular işlenir ve bu farklı konulardan birinin daha doğru, daha güzel olduğu kanıtlanmaya çalışılır. “İyi konuşmasını bilen iyi yazmasını da bilirmiş. Konuştuğumuz gibi yazmak olacak iş midir? Yazıda hani bizim konuşmamızın ateşi? Sesimizi de kâğıt üzerinde gösterebilir miyiz? Yazı hiçbir zaman konuşmanın tıpkısı olamaz. Konuşurken karşımızdakine başımız, ellerimizin hareketleriyle sesimizin türlü yükselmeli, alçalmaları ile anlatabildiğimiz şeyleri yazı ile anlatamaz, duyuramayız.” Bu paragrafta “iyi konuşmasını bilenin iyi yazıp yazmayacağı” konusu tartışılmıştır. Yazar yer yer sorular sorarak ve bu sorulara yine kendi cevaplar vererek biri ile konuşuyormuş izlenimini uyandırmış ve düşüncelerini bu şekilde anlatmıştır. Öyküleyici Anlatım Bir konunun, bir olayın bir ya da daha çok kahraman etrafında, belirli bir zaman ve yer içinde anlatıldığı anlatım tekniğidir. Öyküleyici anlatım olay kaynaklı bir anlatım tekniğidir. Öyküleyici anlatımın olabilmesi için bir kişinin başından geçen bir ya da daha çok olayın olması gerekir. Bir kişinin başından geçenler, bir trafik kazası, bir futbol karşılaşması, geçmişte yaşadığı bir takım olaylar… öyküleyici anlatımın sınırlarına girmektedir. “Karanlık bir kış gecesi saat üç sularıydı. Bilmem nereden eve dönüyordum. Herkes derin bir uykudaydı. O duruma gelmiştim ki kendisini dinleye dinleye kapılan insanlar gibi “Ah, bir polise rastlasam!” diyordum. Birden bire iki gölge gördüm. Biri hızlı hızlı sert adımlarla doğuya doğru giden ufak tefek bir adamdı. Diğeri sekiz on yaşlarında bir kız çocuğu.” Öyküleyici anlatımda her şey hareket hâlindedir. Varlıklar hayatın akışı içinde devamlı bir hareketlilik ve değişme içinde ele alınır. Yukarıdaki parçada bu görülmektedir. Betimleyici Anlatım Yazarın dış dünya ile ilgili gözlemlerini okuyucunun gözünde canlanacak şekilde anlatması ile oluşan anlatım tekniğine betimleyici anlatım denir. Görselliğin daha ağır bastığı bu anlatıma tasvir de denmektedir. Betimlemede bir doğa parçası, bir bahçe, bir ev, bir dağ, hatta iç ve dış özellikleri ile bir insan ayırt edici yönleri ile anlatılabilir. Varlıkların değişik yönleri anlatıldığından betimlemelerde sıfatlar çokça kullanılır. “Güneş dağların arkasından çekilirken, son aydınlığını denize bırakıyor. Hava rüzgârsız. Deniz ince ince dalgalanıyor. Mavi sular biraz uzakta pembe oluyor, kırmızılaşıyor. Renkler yumuşak hatlarla birbirinden ayrılıyor. Karanlık bastırmadan önce renklerin denizdeki valsi bu, büyüsü…” Betimlemelerin insanı konu alan kısmına portre denir. Portrede insanın dış özellikleri ya da iç özellikleri yani karakteri ele alınabilir. Bazen ikisi de bir parçada iç içe olabilir. “Kapıda yaşlı bir adam belirdi. Üzerinde biraz eski, açık mavi bir takım elbise vardı. Ceketin üst cebinde üçgen şeklinde kıvrılmış mendil, kravatıyla aynı renkteydi. Yer yer ağarmış saçlarını sol tarafa yatırmış, hâlâ siyahlığını koruyan bıyıklarını üst dudağının üzerini kapatacak şekilde bırakmış. Ayağında yıllar önce gençlerin oldukça rağbet ettiği ucu sivri ucu küt biçimli ayakkabılar vardı.” DÜŞÜNCEYİ GELİŞTİRME YOLLARI Bir de daha çok açıklayıcı ve tartışmacı anlatım tekniklerinin içinde kullanılan, düşünceyi geliştirme yolları vardır. Şimdi de bunları görelim. Karşılaştırma Birden fazla varlık ya da kavramın aralarındaki benzerlerini ya da farklarını ortaya koymak için başvurulan anlatım yoludur. Bunda amaç kavramın başka kavramlardan farklı yönlerini ortaya koymak, böylece onun belirgin özelliklerinin daha iyi anlaşılmasını sağlamaktır. Ya da ortak yönler söylenerek bu özelliklerin daha iyi belirmesi amaçlanır. “İnternet medyanın bir parçasıdır ancak çok seçeneğe sahip olması açısından medyadan daha üstündür. İnternette geri beslenme açısından müthiş bir olanak mevcut. Çok seçenek olduğu için insanları geleneksel medya gibi bir kulvarda tutamazsın. Bir gazeteyi al demekle, bir siteyi izle demek arasında çok büyük fark vardır. İnsan medyaya kıyasla internette sürekli yeni şeyler keşfediyor.” Tanık Gösterme Yazar, okuru kendi düşüncelerinin doğruluğuna inandırmak için sözünü ettiği konuda söz sahibi olan birisinin sözünü yazısına alabilir. Böylece kendinin de haklı olduğunu belirtir. Tanık gösterilecek kişini sadece adının anılması yetmez. Ona ait sözün de yazıda olması gerekir. “Türk şiirinde deha şairler çıktı. Fakat şiiri değerli kılan sadece daha şairler değildir. Küçük şairler de şiire katkıda bulunur. Eliot Bir büyük şair vardır, bunlar edebiyatta devrim yaparlar. Bir de küçük şairler vardır ki onlar da bireysel ruh durumlarını dışa vuran çok güzel şiirler yazarak edebiyat dünyasını zenginleştirirler.’ Sözleri ile bunu desteklemektedir.” Benzetme Bir kavramı ya da varlığı başka kavram ya da varlığa ait özelliklerle anlatmadır. “Deneme yazarı bir söz işçisidir. Onun bir kuyumcuya benzetirim ben kuyumcu nasıl değerli madeni bin bir özenle işleyerek çok değerli eserler oluşturursa, deneme yazarı da sözcükleri büyük bir dikkatle ve özenle bir araya getirerek eserini oluşturur.” Tanımlama Sözü edilen kavram ya da varlığın ne olduğunun açıklanmasıdır. Daha çok açıklama ve tartışma tekniklerinde kullanılan bu yolla tanımlanan şeyin okurun zihninde daha kolay belirmesi amaçlanır. Parça içinde bir tek tanımın verilmesi tanımlama için yeterlidir. “İnsanın bazen mırıltısı, bazen çığlığıdır öykü. Ölüme karşı başkaldırıdır. Kör geceye tutulan şavktır. Çölde bulunan vahadır. Bir anlığına bile olsa, bağımsızlıktır. Ölümlü, çaresiz hayatlarımızda, bir kavalcının nefesindeki ezgi, bir ekmekçinin koca hamur teknesine saldığı güzel mayadır…” Örneklendirme Sözü edilen bir düşüncenin zihinlerde somut hâle getirilebilmesi için başvurulan bir düşünceyi geliştirme yoludur. Yerinde verilen bir örnek bazen söylenecek birçok sözden daha etkili ve kalıcı olabilir. Bu bazen bir fıkra, bir eser, bir öykü olabilir. “Toplumda insanlar arası güvensizlik, iletişimsizlik ve bencillik artarak devam ediyor. İnsanlar arsındaki uçurum her gün artıyor. Bu tablo karşısında derin bir ümitsizliğe düştüğümüzde bazen öyle insani olaylarla karşılaşıyoruz ki birden bire yüreğimizdeki kireçler çözülüyor; umutsuzluklar çiçek açan umutlara dönüyor. Bir sanatçımız için düzenlenen konser de bunlardan biri. Amansız bir hastalığa yakalanan bu müzisyeni iyileştirmek, onun tedavi masraflarını karşılamak için bütün müzisyen arkadaşları seferber olmuşlar.” Kaynak İndirme Bilgileri Site Dosya İçeriği Paragrafta Anlam Dosya Boyutu/Türü KB/ Word Dosya İndirme Linki Tıklayınız. 1. Paragrafta Başlık Paragrafta anlatılanları en iyi özetleyen sözcük ya da sözcük grubudur. Şiir için de aynı durum söz konusudur. Paragrafta başlığın temel özellikleri şunlardır Paragrafın tamamını kapsar. Paragrafın konusu ve ana fikri ile bağlantılıdır. İlgi çekici ve düşündürücüdür. Paragrafta başlıkla ilgili başlıca soru kalıpları da şu şekildedir Bu şiirin başlığı aşağıdakilerden hangisi olabilir? Bu metne en uygun başlık aşağıdakilerden hangisidir? 2. Paragrafta Konu Yazarın üzerinde durduğu olay, durum ya da düşünce paragrafın konusunu oluşturur. Şiir için de aynı durum söz konusudur. Paragrafta konunun temel özellikleri şunlardır Paragrafın tamamını kapsar. Paragrafta üzerinde durulan olay, durum ya da kavramdır. “Anlatılan nedir?”, “Neden söz ediliyor?” soruları metnin konusunu verir. Paragrafta konuyla ilgili başlıca soru kalıpları da şu şekildedir Yazar paragrafta neyden bahsediyor? Yazar bu metinde ne anlatıyor? Yazar bu metinden neden yakınıyor? Bu metnin konusu aşağıdakilerden hangisidir? Bu parçada aşağıdakilerden hangisinden söz edilmektedir? 3. Paragrafta Ana Fikir Ana Düşünce Okuyucuya verilmek istenen mesajdır. Şiir için de aynı durum söz konusudur. Paragrafta ana fikrin temel özellikleri şunlardır Verilmek istenen mesajı kapsar. Metinden çıkarılması gereken derstir. “Bu metin hangi amaçla yazılmıştır?”, “Okuyucuya verilmek istenen mesaj nedir?” soruları metnin ana fikrini verir. Paragrafta ana fikirle ilgili başlıca soru kalıpları da şu şekildedir Metnin/şiirin ana fikri ana düşünce, ana duygu, tema aşağıdakilerden hangisidir? Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? Şiirin ana duygusu teması aşağıdakilerden hangisidir? Bu parçada hangi özellik vurgulanmıştır? 4. Yardımcı Fikir Paragraftaki ana düşünceyi destekleyen yardımcı düşüncelerdir. Paragrafta yardımcı düşüncenin temel özellikleri şunlardır Ana düşüncenin daha iyi açıklanmasını sağlar. Ana fikir bir taneyken yardımcı düşünce birden fazladır. Yardımcı fikir soru kalıpları genellikle olumsuzdur. Paragrafta yardımcı düşünce soru kalıpları şu şekildedir Bu metinden aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz? Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı yoktur? Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez? Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? 5. Paragrafta Soru – Cevap Parçanın hangi soruya cevap olarak verilmiş olabileceği sorulur. Paragrafta soru – cevap özellikleri şunlardır Soru ile parça arasında bir bütünlük olmalıdır. İlk cümle genellikle fikir verebilir ancak metnin bütününe mutlaka bakılmalıdır. Paragrafta soru – cevap ile ilgili başlıca soru kalıpları da şu şekildedir Bu parçada, aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı yoktur? Bu parça, aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı olabilir? Aşağıdakilerden hangisi bu soruya cevap olarak söylenmiştir? 6. Paragrafta Hikâye Unsurları Olay yazılarında aşağıdaki unsurlar çok önemlidir Olay Yaşanmış ya da yaşanabilecek durumlardır. Şahıs Kadrosu Olayları yaşayan ve olaylardan etkilenen kahramanlardır. Yer Mekân Olayın yaşandığı çevre veya mekândır. Zaman Olayın yaşandığı dönem, an mevsim ya da gündür. 7. Anlatım Biçimleri a. Açıklama Temel amaç, okuyucuya bilgi vermektir. Düşünce yazılarında sıkça karşımıza çıkar. Nesnel anlatım ön plandadır. Örnekler Ekmeğin MÖ 30. yüzyıl civarında Orta Doğu’da pide şeklindeki yassı hamurların, genellikle közde pişirilerek yapıldığını biliyoruz. b. Tartışma Temel amaç, okuyucuyu ikna etmeye çalışmaktır. Düşünce yazılarında sıkça karşımıza çıkar. İki farklı düşünce olur ve bu düşüncelerden biri yazar tarafından desteklenir. Yazar, savunduğu düşünceyi genellikle ispatlamaya çalışır. Öznel anlatım ön plandadır. Örnekler Kimileri kitap okumak için zamanım yok, diyor. Oysa insan isterse okumaya zaman ayırabilir. Bir şeyler atıştırırken, seyahat ederken hatta dinlenmek istediği zamanlarda iki üç sayfa okumak iyi hissettirecektir. c. Betimleme Temel amaç; varlıkları okuyucunun zihninde canlandırmaya çalışmaktır. Gözlem esastır ve olay yazılarında sıkça karşımıza çıkar. Betimleme metinlerinde hareketlilik yoktur ya da çok azdır. Betimlemeyi fotoğraf makinesi gibi düşünebilirsiniz. Örnekler Güneş, son ışıklarını da kırmızıya boyadığı gölün üzerinden çekerken kuşlar da yuvalarına çekilip sessizliğe bürünür. Islak çimlerin arasına saklanmış hissi veren cırcır böceklerinin ötüşü sarar göl çevresini. d. Öyküleme Temel amaç; yaşanmış ya da yaşanabilir bir olayı okuyucunun zihninde canlandırmaya çalışmaktır. Gözlem esastır ve olay yazılarında sıkça karşımıza çıkar. Öyküleme metinlerinde hep bir hareket vardır. Öykülemeyi video kayıt cihazı gibi düşünebiliriz. Örnekler Fırına geldiğinde, ortalıkta ekmek görünmüyordu. Eski bir dostum olan fırıncı-Biraz bekleyeceksin, dedi. İki üç dakikaya kadar çıkartıyorum. Kenardaki tabureye oturup beklemeye koyuldum. 8. Düşünceyi Geliştirme Yolları a. Tanımlama Metinde, "Bu nedir?", "Bu kimdir?" sorularına cevap veren cümlelerdir. Genellikle açıklama metinlerinde kullanılır. Örnekler Müzik sesleri çeşitli usullerle düzenleme sanatıdır. Bu düzenleme melodi, armoni, polifoni gibi şekillerde olur. Uyarı Bir nesnenin ne işe yaradığı anlatılıyorsa açıklama olur. Tanımlama olabilmesi için mutlaka “Bu nedir?”, “Bu kimdir?” sorularına cevap vermesi gerekir. b. Karşılaştırma Birden fazla varlık ya da kavram arasındaki benzerliklerin ve karşıtlıkların kıyaslanmasıdır. Genelde açıklama ve tartışma metinlerinde karşımıza çıkar. Örnekler Atasözleri yol gösterirken deyimler bir durumu ifade eder. c. Örneklendirme Bir düşünceyi somutlaştırmak için örneklerden yararlanmaya denir. Temel amaç, düşüncenin anlaşılmasını sağlamaktır. Genelde açıklama ve tartışma metinlerinde karşımıza çıkar. Örnekler Ülkemizde dergi yelpazesi oldukça geniş. Edebiyat, kültür-sanat, spor, ekonomi, mizah, mutfak kültürü ve magazin dergileri başlıcaları. d. Tanık Gösterme Bir düşüncenin doğruluğuna okuyucuyu inandırabilmek için tanınan, bilinen, itibar gösterilen kişilerin sözlerinden alıntı yapılmasıdır. Kişi belirtilmeden yalnızca kişinin sözünü kullanarak da tanık gösterme yapılabilir. Sonuçta o sözü araştırarak da söyleyen kişiyi bulabiliriz. Örnekler Doğadan çok şey öğrenebiliriz. John Lubbock “Dünya, gökyüzü, göller, akarsular, dağ ve denizler mükemmel eğitimcilerdir ve bazılarımıza kitaplardan öğrenebileceğimizden daha fazla öğretir.” der. Uyarı Atasözleri örneklemeye girer. Tanık göstermeye dâhil edemeyiz çünkü atasözlerinin söyleyeni belli değildir. e. Sayısal Verilerden Yararlanma Düşüncenin ispatlanabilmesi için istatistik içeren verilerden yararlanılmasıdır. İstatistiki veriler rakamlarla belirtilebileceği gibi yazıyla da belirtilebilir. Örnekler Son yıllarda tüm dünyada uygulanmakta olan geri dönüşüm 10 15 yıldır ülkemizde de büyük bir ivme kazanmıştır. Geri dönüşüm sayesinde hava kirliliğini %74-94, su kirliliğini %35 oranında azaltıyoruz. f. Benzetme Aralarında ilgi bulunan iki kavramdan birinin diğerine benzetilmesidir. Örnekler Açıkta kalan ekmek kurumuş taş gibi olmuştu. g. Duyulardan Yararlanma Metinde birden fazla duyulara yer verilmesidir. Örnekler Yeşil eriklerin ekşi tadı hâlâ damağındaydı. 9. Anlatıcı Türleri Olayları, kişileri, zamanı ve mekânı okuyucuya aktaran kişidir. İki tür anlatıcı vardır 1. Birinci Kişi Ağzıyla Anlatım Yazar kendi başından geçen ya da içinde bulunduğu bir olayı anlatır. Ben ve biz ifadeleri ile bu ifadelere uygun ekler kullanılır. 2. Üçüncü Kişi Ağzıyla Anlatım Yazar, duyduğu ya da gördüğü şeyleri anlatır. O ve onlar ifadeleri ile bu ifadeler uygun ekler kullanılır. 10. Anlatım Özellikleri Özgünlük Anlatımda herhangi birini taklit etmeme, tamamen kendine has bir üslup sahibi olmaktır. Örnekler Usta sanatçının eserlerinde kendi mührünü açıkça görürüz. Sadelik Yalınlık Anlatımda dilin söz sanatlarından ve anlatımı güçlendiren yabancı unsurlardan olabildiğince uzak tutularak kullanılmasıdır. Örnekler Yazar, söz sanatlarından özellikle kaçınmış. İçtenlik Doğallık Yazarın samimiyetinin ve hislerinin okuyucuya da aynen aktarılmasıdır. Örnekler Eseri okuduğumda kendimi sanki yazarın ailesinden biri gibi hissettim. Duruluk Cümlede gereksiz sözcük kullanmamaktır. Aynı anlamı veren sözcükler de duruluğu bozar. Örnekler Beğenmediklerini geri iade etti. Doğruluk Sağlamlık Anlatımın dilbilgisi kurallarına uygun düzenlenmesi, kuralların doğru uygulanmasıdır. Ögeler arasında uyumsuzluk, öge eksikliği gibi durumlar “sağlamlığı” ortadan kaldırır. Örnekler Herkes izliyor, yardım etmiyordu. →Yanlış Herkes izliyor, kimse yardım etmiyordu. → Doğru Açıklık Tek anlam çıkartılan cümleler açık cümlelerdir. Örnekler Yazarın cümlelerinde ne anlatmak istediyse onu hemen anlayabiliyoruz. Akıcılık Akıcı bir cümlede ifadeler kolaylıkla okunabilir. Anlaşılması ve seslendirilmesi zor cümleler akıcı olmaz. Örnekler Eserde cümleler, takılmadan su gibi akıp gidiyor. Yoğunluk Özlülük Az sözle çok fazla şeyin anlatılmasıdır. Atasözleri özlü sözlerdir. Örnekler Ayağını yorganına göre uzat. Tutarlılık Anlatımda birbiriyle çelişen düşünceler ileri sürmeme, sık sık düşünce fikir değiştirmemektir. Örnekler Yazılarının bir kısmında neyi eleştirdiyse diğer kısmında da onu eleştiriyor. Evrensellik Yazıda bahsedilen konunun toplumun sadece belli bir kesimi değil tüm insanlığı ilgilendirecek şekilde ele alınmasıdır. Örnekler Karikatürleriyle tüm dünyaya seslenmek istiyordu. Kalıcılık Geçmiş dönemde ortaya konan bir yapıtın gelecekte de ilgi görmesi, uzun zaman geçerliliğini korumasıdır. Örnekler Yaptığı işler, yıllar sonra da anılmasını sağlıyor. Sürükleyicilik Anlatılanların okurun merakını sürekli canlı tutmasıdır. Örnekler Kitabın öyle harika kurgusu vardı ki elimden bırakamadım. Etkileyicilik Okunan eserin kişinin hayatında değişiklik meydana getirmesidir. Örnekler Bu kitaptan sonra hayata karşı tutumum değişti. KONUYLA İLGİLİ DAHA FAZLA İÇERİK 1. Öznel Cümleler Kişinin düşüncelerini, duygularını, beğenilerini ifade eden; doğruluğu ya da yanlışlığı ispatlanamayan cümlelerdir. Örnekler Eğirdir Gölü’nü seyretmek insana huzur verir. Yazarın son kitabı içerik olarak oldukça etkileyici. Bu sevimli kedi az önce yanıma geldi. 2. Nesnel Cümleler Doğruluğu ya da yanlışlığı ispatlanabilen, kişisel görüş ifade etmeyen cümlelerdir. Örnekler Türkçe, sözel bir derstir. → Bu cümle nesnel bir cümledir. Çünkü Türkçe sözel bir derstir ve bu ispatlanabilir. Her yıl nisan ayında burada festival düzenlenir. Yaban , Yakup Kadri Karaosmanoğlu’na ait bir eserdir. 3. Abartma Cümleleri Bir şeyi olduğundan daha çok ya da daha az göstererek anlatan cümlelerdir. Örnekler Bir of çeksem karşıki dağlar yıkılır. Dünyalar kadar işim var. Dün film izlerken gülmekten öldük. 4. Örnekleme Cümleleri Anlatılmak istenen bir düşünceyi örnek vererek somutlaştırmaktır. Örnekler Ülkemizde turistlerin ilgisini çeken pek çok il vardır İstanbul, Nevşehir, Antalya… Mutfağa sanki aylardır hiçbir canlı girmemiş gibiydi kirli tabaklar, çöpler… 5. Sebep Neden – Sonuç Cümleleri Herhangi bir olayın veya durumun gerçekleşme ya da gerçekleşmeme nedeninin ortaya koyulduğu cümlelerdir. “-diğinden, -ınca; için, diye, nedeniyle, sebebiyle, ile” gibi kullanımlarla sebep anlamı sağlanabilir. Örnekler Kar yağdığı için yollar kapandı. Vaktim olmadığından sinemaya gidemedim. Çocuğunun hastalanması sebebiyle hastaneye gitti. Karnım acıktığından dolayı az önce bir şeyler yedim. 6. Amaç – Sonuç Cümleleri Herhangi bir olayın veya durumun gerçekleşme ya da gerçekleşmeme amacının ortaya koyulduğu cümlelerdir. “-mak için, -mak üzere; amacıyla, gayesiyle, maksadıyla, diye, üzere” gibi kullanımlarla amaç anlamı sağlanabilir. Örnekler Ödevlerini yapmak için kütüphaneye gitti. İlacını zamanında alsın diye onu eczaneye götürdüm. Seni görmek üzere yola çıkmış. İşe yetişmek için hızlı adımlarla ilerliyordu. Uyarı Amaç – sonuç cümlelerinin sebep – sonuç cümlelerinden farkı, amacın henüz gerçekleşmemiş ancak gerçekleşmesi planlanan, hedeflenen olmasıdır. Seni görmek için geldim. “Görme” eylemi henüz gerçekleşmemiş ancak gerçekleşmesi hedeflenmiştir. Bu yüzden amaç – sonuç cümledir. Seni gördüğüm için mutluyum. “Görme” eylemi gerçekleşmiştir. Bu yüzden sebep sonuç cümledir. 7. Koşul Şart – Sonuç Cümleleri Herhangi bir olayın veya durumun gerçekleşme ya da gerçekleşmeme şartının, başka bir olaya veya duruma bağlı olduğu cümlelerdir. “-se, -ince, -dikçe, -meden; ise, ancak, mi, ama, yalnız, üzere, yeter ki” gibi kullanımlarla koşul anlamı sağlanabilir. Örnekler Sana kitabımı veririm ama geri vermek şartıyla. İşimizi zamanında yapalım ki sıkıntı yaşamayalım. Kitap okursan başarılı olursun. Günde 3 litre su içersen sağlıklı olursun. 8. Duygu Cümleleri Hislerimizin ifade edildiği cümlelerdir. Varsayım Gerçekleşmemiş bir olayın gerçekleşmiş gibi ya da gerçekleşmiş bir olayın hiç gerçekleşmemiş gibi ifade edildiği cümlelerdir. Genellikle “diyelim ki, farz edelim, düşün ki” gibi ifadelere yer verilir. Örnekler Düşün ki sınavda tüm soruları doğru yapıyorsun. Diyelim ki uçağı kaçırdın ve görüşmeye gidemedin. Azımsama Bir şeyi miktarca az bulmak, yetersiz görmek anlamlarını ifade eden cümlelerdir. Örnekler Akşama kadar sadece iki konu bitirmiş. Bu kadarcık parayla ne alınır ki? Beklenti Cümleleri Gerçekleşmesi beklenen davranış ve işleri ifade eden cümlelerdir. Beklentiler bazen gerçekleşir bazen de gerçekleşmez. Örnekler Beklenti Cümlesi Seninle Eğirdir’e gideceğimizi umuyorum. Gerçekleşmiş Beklenti Cümlesi Seninle Eğirdir’e gideceğimizi biliyordum. Gerçekleşmemiş Beklenti Cümlesi Seninle Eğirdir’e gideceğimizi sanmıştım. Küçümseme Herhangi bir kişiye veya duruma değer vermeme, önemsememe ve onu küçük görme anlamlarını ifade eden cümlelerdir. Örnekler Bacak kadar boyunla basketçi mi olacaksın? Bütün işleri bu küçücük çocuk mu yapacak? Öneri Tavsiye Bir sorunu çözmek üzere öne sürülen görüş, düşünce ve tekliflerin ifade edildiği cümlelerdir. Örnekler Bu havalarda uzun kollu giysen iyi olur. Yukarıdaki dolaplara merdivenle çıkabilirsin. Aşamalı Durum Bir durumdan başka bir duruma geçişi ifade eden cümlelerdir. Bu geçiş, aşama aşama iyiye ya da kötüye doğru olabilir. Bu cümlelerde genellikle “günden güne, her geçen gün, git gide” gibi ifadeler kullanılır. Örnekler Diktiğimiz fidan git gide büyüdü. Elif’in boyu gittikçe uzuyor. İçerik Eserin neyi anlattığını, hangi konuyu ele aldığını ifade eden cümlelerdir. Örnekler Öğretmenlerin yaşadıklarını ele almış bir eser. Atlarla ilgili bilgiler veren güzel bir kitap olmuş. Üslup Eserde yazarın dili nasıl kullandığını ifade eden cümlelerdir. Örnekler Yazar bu kitabını yalın bir Türkçe ile yazmış . Son kitabında sürekleyici bir anlatım vardı. 9. Benzetme Cümleleri Bir varlığı ya da kavramı başka bir varlık ya da kavramın özellikleriyle anlatan cümlelerdir. Örnekler Kim bu cennet vatan uğruna olmaz ki feda? Altın gibi sarı saçları vardı. 10. Karşılaştırma Cümleleri Birden fazla varlığın, kavramın ya da durumun; benzerlik, farklılık, üstünlük gibi açılardan karşılaştırıldığı cümlelerdir. Örnekler Elif, yazı yazma konusunda daha dikkatlidir. Üstünlük Muhsin de onun kadar yakışıklıdır. Benzerlik En güzel mevsim, ilkbahardır. üstünlük 11. Cümle Oluşturma Karışık olarak verilen sözcüklerden anlamlı ve kurallı bir cümle oluşturma işidir. Örnekler büyüyen – benzer – kitapsız – çocuk – ağaca – susuz →Kitapsız büyüyen çocuk, susuz ağaca benzer. KONUYLA İLGİLİ DAHA FAZLA İÇERİK

6 sınıf türkçe paragrafta anlam konu anlatımı