cash. Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Seçil Özkan, “Sebze meyvelerinizi gümüş suyuyla yıkayın’ gibi söylemler kesinlikle yanlıştır. Antibakteriyel bile olsa sebze ve meyvelerde bu tür katkı maddeleriyle yıkama uygulamasının bize ne zarar vereceğini bilemeyiz. Asla ve asla önermiyoruz” dedi. Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Öğretim Üyesi ve Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Seçil Özkan, koronavirüs salgınına karşı sebze ve meyvelerin gümüş suyuyla yıkanarak dezenfekte edilmesi gerektiği iddialarıyla ilgili açıklama yaptı. Sebze ve meyveleri gümüş suyuyla temizlemenin önerilmediğini belirten Prof. Dr. Özkan, “Kesinlikle kullanmasınlar. Gümüşün antibakteriyel özelliği var, hatta bir ara çamaşır yıkamada kullanılmasıyla ilgili haberler de çıkmıştı; ama ikisini de önermiyoruz. Biz pandemide virüsle karşı karşıyayız. Antibakteriyel bile olsa sebze ve meyvelerin bu tür katkı maddeleriyle yıkama uygulamasının bize ne zarar vereceğini bilemeyiz. Kendi sağlığımıza zarar da verebiliriz. Asla ve asla önermiyoruz. Gıdayla bunu aldığımız zaman sindirim sistemimize nasıl etkileri olduğuna dair şu anda bilimsel bir çalışma, bir kanıt yok. Bilmediğimiz bu tür uygulamaları yapmak sağlığımızı olumsuz etkileyecektir” diye konuştu. SİNDİRİM SİSTEMİMİZ ZARAR GÖREBİLİR’ Pandemi sürecinde el hijyeninin, çevre hijyeninin, tüketilen gıdaların temizliğinin çok önemli olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Özkan, “Kendi sağlığımıza zarar vermeyecek şekilde bunları uygulamamız gerekiyor. Sebze meyvelerinizi gümüş suyuyla yıkayın’ gibi söylemler kesinlikle yanlıştır. Çünkü gümüşün antibakteriyel olduğuna dair bazı yazılar var; ama sebze ve meyvelerimizi gümüş suyu içeren sularla yıkamak toksitesinin ne olduğunu bilmediğimiz için onu ağızdan tükettiğimiz zaman sindirim sistemimize nasıl bir etkisi olduğunu bilmediğimiz için zarar görebiliriz” ifadelerini kullandı. BOL SUDA YIKAMAMIZ YETERLİ’ Prof. Dr. Özkan, el hijyenini de çok önemsediklerini kaydederek, el yıkarken sadece su ve sabun önerdiklerini, antibakteriyel sabun bile önermediklerini ifade etti. Prof. Dr. Özkan, “Ne tür etkileri olduğunu bilmediğimiz kanıtsal bilimsel yayınları olmayan maddeleri asla kullanmamamız gerekiyor. Meyve ve sebzeleri sadece bol akarsuda yıkamamız yeterli. Çok girintili çıkıntılı sebze ve meyveleri suda bekletiyorsak eğer belki biraz sirke koyabiliriz ya da klor tableti kullananlar da var. Bunları önerebiliriz” dedi. Son günlerde yaşanan ve tüm dünyayı etkisi altına alan salgın hastalığa karşı çevremizdeki her nesnenin iyice dezenfekte edilmesi gerekmektedir. Bunların başında elbette gıdalar bulunmaktadır. Sebze ve meyvelerin iyice yıkanması hem corona virüse karşı alınması gereken bir önlem, hem de sebze ve meyve yetiştiriciliğinde kullanılan tarım ilaçlarının ürünlerin üzerinden arınması için önemlidir. Konuyla ilgili uzmanların farklı önerileri ve düşünceleri olsa da hepsinin ortak görüşü sebze ve meyvelerin bol su ile iyice yıkanmasıdır. Muz, portakal gibi kabuklu gıdaların mikroplardan arınması daha kolayken, marul, brokoli gibi yapraklı ve çiçekli gıdaların temizlenmesi zordur. Bundan dolayı yapraklı ve çiçekli sebze- meyvelerin yıkanmasına daha dikkat edilmelidir. SEBZE VE MEYVELER NASIL YIKANMALIDIR? Temas ve solunum yoluyla bulaşan corona virüse karşı alınan önlemlerin başında eve alınan her ürünün iyice yıkanması ve ardından kullanılmaya başlanması önerilmektedir. Özellikle gıdaların tüketilmeden önce çok dikkatli temizlenmesi gerekir. Corona virüsün bulaşmasından ziyade sebze ve meyve yetiştiricilerin bahçelerde haşeratlara karışı kullandıkları tarım ilaçları da insan sağlığını olmuşuz etkilemektedir. Yaygın olarak kullanılan tarım ilaçları sebze ve meyvelerin doğal yapısını bozarak hem besin değerlerini kalitesini bozmakta he de sağlıklı diye tükettiğimiz sebze meyveler sağlığımızı olumsuz etkilemektedir. Hatta bu tarım ilaçlarının insan kanser gibi pek çok tehlikeli hastalıklara neden olduğu bilinmektedir. Uzmanların önerilerine göre sebze ve meyve yıkarken dikkat edilmesi gerekenler 1- Karbonatlı Su Bol su ile yıkadıktan sonra gıdaların üzerinde kalan pestisitin iyice arınması için büyük bir kabın içerisine su doldurduktan sonra 1-2 çay kaşığı kadar karbonat eklenir ve takribi 15 dakika bekletilir. Ardından yine musluk suyu ile yıkanarak arındırılır. Ancak ürünler ne kadar yıkanırsa yıkansın eğer kendi yetiştirdiğiniz meyve sebzeler değilse kabuklu ise kabuğunu soyarak tüketilmesi önerilir. Böylece hem meyve ve sebzelerdeki pestisit miktarı azalır hem de corona virüs tehlikesine karşı sıkı bir önlem alınış olur. 2- Sirkeli Su Sebze ve meyvelerin bol su ile iyice yıkanmasının ardından bir kabın içerisine 1-2 çorba kaşığı beyaz sirke ekleyerek 7-8 dakika bekletilmesi önerilir. Sirkenin antiseptik özelliği sayesinde sebze ve meyvelerin üzerindeki mikrop ve zararlı maddelerden kısa sürede arınacağı belirtilir. Çok etkili bir dezenfektan olan sirke, antibakteriyel özelliği sayesinde gıdaların temizleyip arındırırken bağışıklık sistemini güçlendirerek hastalıklara karşı korumaktadır. Bundan dolayı gıdaların sirke ile temizlenmesi ve tavsiye edilmektedir. 3- Bol Su Eğer alerjik ya da başka bir nedenden dolayı sebze ve meyveleri temizlerken sirke veya karbonat kullanılmak istemiyorsa, taneli, yapraklı ve çiçekli sebze ve meyvelerin tek tek yıkanması ve suyun içerisinde 5-6 dakika bekletilmesi gerekir. Özellikle brokoli, marul ve lahana parçalarına ayrılarak iyice yıkanması önerilmektedir. Zira bu tip yapraklı sebze ve meyvelerin aralarında tarım ilacı ya da diğer maddelerden arındırılması zor olabilir. Örneğin marulları yıkarken yaprakları tek tek alınarak akan suyun altından geçirilmeli ve ardından su dolu kabın içerisinde 5-6 dakika kadar bekletilmelidir. Bekletme işlemi bittikten sonra da tekrar akan su ile yıkanıp tüketilebilmektedir. Endokrin Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Yeşim Erbil, tarım ilaçlarındaki tehlikeye dikkat çekti ve önemli tavsiyelerde bulundu. İşte onlar Tarımda kullanılan kimyasal çeşidi olan pestisitler toprak ve suda kirletici etkiye neden olarak insan sağlığına zararlı olmaktadır. Mahsulü koruma amaçlı kullanılan pestisitin bilinçsiz ve kontrolsüz uygulanması, yaşayan tüm canlı organizma ve aynı zamanda mahsul için de tehlikelidir. KİMYASALDA ARTIŞ 1980 yılından beri pestisit kullanımı ülkemizde yüzde 45 oranında artmıştır. Bu miktar resmi kayıtlar olup illegal kullanım düşünüldüğünde, bu kimyasalların çok daha fazla kullanıldığı bir gerçektir. Organik tarımın son yıllarda teşvik edilmesi pestisit kullanımını ancak yüzde 5 oranında azaltabilmiştir. HANGİ HASTALIKLARA YOL AÇIYOR? Pestisit türleri; böcekler, kemirgenler, yabani otlar, mantarlar olmak üzere 4 ana başlıkta üretilir ve 100'e yakın ticari şekli vardır. Pestisitler suda çözünme özelliklerine göre toprağa, suya karışır ve kirlenir. Uzun süre pestisitlere maruz kalan insanlarda kanser ve karaciğer, böbrek ve nörolojik hastalıklar ortaya çıkabilir. Bu yıl American Journal of Psychiatry Dergisi'nde yayınlanan bir makalede annedeki pestisit miktarı ile otizm arasında ilişki tespit edilmiştir. Pestisitler kısırlık nedenleri arasında da gösterilir. YİYECEKLERDEN NASIL ARINDIRILIR?Pestisitlerin kimyasal özellikleri farklıdır. Örneğin elmada hangi tür pestisitin kullanıldığı bilinmediği için bol duru suyla yıkamak, kabuğunu soyup tüketmek en doğrusudur. Çilek gibi soyulamayan meyvelerin ise organiğini tüketmek gerekir. Ülkemizde sebze, meyve ve özellikle yeşil yapraklı sebzelerin yıkanması sırasında sirkeli su kullanılmaktadır. Ancak bazı pestisitler sirkeli suda daha etkin hale gelerek zararlı olmaktadır. Hangi sebze ve meyvede hangi pestisitin kullanıldığı bilinmediği için sirkeli suyla yıkanmamaları gerekir. Sebze ve meyveleri tamamen tarım ilacından arındırmak mümkün olmasa da duru suyla yıkayıp, özellikle yeşillikleri suda bekletmek en doğru temizleme şeklidir.

yıkanmadan tüketilen sebze ve meyveler hangi hastalıklara yol açar